Opcje frankowiczów w przypadku trudności z regulowaniem rat kredytów denominowanych we frankach
2025-08-05Kredyty hipoteczne denominowane lub indeksowane do franka szwajcarskiego przez lata były reklamowane jako atrakcyjna alternatywa dla złotowych zobowiązań. Niższe oprocentowanie oraz stabilny kurs CHF miały gwarantować korzystne warunki spłaty. Jednak kryzys finansowy z 2008 roku, a następnie decyzja Banku Szwajcarii o uwolnieniu kursu franka w 2015 roku, dramatycznie zmieniły sytuację tysięcy kredytobiorców.
Dziś wielu frankowiczów zmaga się z wysokimi ratami, które rosną wraz z wahaniami kursu CHF. Dodatkowo, salda kredytów często przewyższają wartość nieruchomości, co powoduje, że spłacanie zobowiązania staje się coraz trudniejsze. W takiej sytuacji kluczowe jest poznanie dostępnych opcji – od negocjacji z bankiem, przez ugody, aż po drogę sądową.
Kredyt denominowany a kredyt indeksowany – na czym polega różnica?
W dyskusji o frankowiczach często pojawiają się dwa pojęcia: kredyt denominowany i kredyt indeksowany. Choć oba są powiązane z walutą obcą, różnią się konstrukcją prawną i sposobem spłaty:
- Kredyt denominowany do CHF – umowa określa kwotę kredytu we frankach, ale wypłata następuje w złotówkach po kursie z dnia uruchomienia kredytu. Raty również spłacane są w PLN, a wysokość rat zależy od bieżącego kursu CHF.
- Kredyt indeksowany do CHF – umowa zawiera kwotę kredytu w złotówkach, ale saldo i raty przeliczane są na franki według kursu ustalanego przez bank. Ostatecznie spłata również odbywa się w PLN, ale w zależności od kursu waluty.
W obu przypadkach kluczowy problem to klauzule przeliczeniowe, które dawały bankom prawo do jednostronnego ustalania kursu wymiany. To właśnie te zapisy stały się podstawą wielu pozwów sądowych o unieważnienie lub odfrankowienie umów.
Restrukturyzacja kredytu – negocjacje z bankiem
Pierwszym krokiem w przypadku problemów ze spłatą kredytu powinna być rozmowa z bankiem. Instytucje finansowe oferują różne formy restrukturyzacji, które mogą czasowo odciążyć domowy budżet:
- Wakacje kredytowe – możliwość zawieszenia spłaty całości lub części rat (najczęściej kapitału), aby zyskać chwilową ulgę finansową.
- Karencja w spłacie kapitału – przez określony czas kredytobiorca płaci tylko odsetki, co obniża miesięczne obciążenie.
- Wydłużenie okresu kredytowania – obniżenie wysokości rat dzięki rozłożeniu spłaty na dłuższy czas, kosztem wyższego całkowitego kosztu kredytu.
- Przewalutowanie na PLN – zamiana kredytu frankowego na kredyt złotowy, zazwyczaj po aktualnym kursie walutowym. Rozwiązanie to ogranicza ryzyko kursowe, ale zwykle wiąże się z większym saldem zadłużenia.
Restrukturyzacja może być dobrym rozwiązaniem dla osób, które mają przejściowe problemy finansowe i chcą uniknąć opóźnień w spłacie. Warto jednak pamiętać, że banki rzadko proponują warunki w pełni korzystne dla kredytobiorców – negocjacje wymagają dokładnej analizy ofert i często wsparcia doradcy finansowego lub prawnika.
Ugody z bankiem – kiedy warto rozważyć porozumienie?
W ostatnich latach coraz więcej banków zaczęło proponować frankowiczom ugody, często w oparciu o rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego. Podstawą takich porozumień jest przewalutowanie kredytu na złotówki tak, jakby od początku był to kredyt w PLN.
Najważniejsze cechy ugód:
- kredyt zostaje przewalutowany na PLN,
- saldo zadłużenia i raty są przeliczane według historycznego kursu z dnia wypłaty kredytu,
- oprocentowanie zmienia się na WIBOR + marża banku, tak jak w typowych kredytach złotowych.
Zalety ugód:
- ograniczenie ryzyka kursowego,
- prostsza i szybsza procedura niż proces sądowy,
- możliwość przewidzenia rat w dłuższym horyzoncie.
Ryzyka:
- bank zwykle stawia warunki korzystniejsze dla siebie niż dla kredytobiorcy,
- podpisanie ugody zamyka drogę do ewentualnych roszczeń sądowych,
- zmiana oprocentowania na WIBOR może oznaczać wyższe raty niż obecnie.
Ugoda może być atrakcyjnym rozwiązaniem dla osób, które chcą szybko unormować swoją sytuację i uniknąć wieloletniego procesu sądowego.
Pozew sądowy przeciwko bankowi – droga do unieważnienia umowy
Wielu frankowiczów decyduje się na drogę sądową, kwestionując zapisy umów zawierające klauzule abuzywne. Sądowe rozstrzygnięcie może mieć dwa główne skutki:
- Unieważnienie umowy – sąd stwierdza, że umowa kredytowa nigdy nie istniała w świetle prawa. Kredytobiorca zwraca bankowi kapitał, a bank oddaje wszystkie wpłacone raty i prowizje. Efekt: kredyt zostaje całkowicie „wymazany”.
- Odfrankowienie kredytu – umowa pozostaje ważna, ale kredyt traktowany jest jak złotowy od początku, z zachowaniem marży banku. Oznacza to znaczące obniżenie rat i salda zadłużenia.
Statystyki pokazują, że zdecydowana większość spraw sądowych kończy się korzystnie dla kredytobiorców. Wadą tej drogi jest jednak długi czas trwania procesu (często kilka lat) oraz konieczność poniesienia kosztów obsługi prawnej.
Wsparcie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK)
Frankowicze, którzy znaleźli się w szczególnie trudnej sytuacji finansowej, mogą skorzystać z pomocy Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK), prowadzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego.
Najważniejsze informacje:
- pomoc przysługuje osobom, których rata kredytu przekracza 50% miesięcznych dochodów lub które utraciły pracę,
- fundusz może pokrywać raty kredytu do 2 000 zł miesięcznie przez maksymalnie 36 miesięcy,
- wsparcie jest zwrotne, ale spłacane w 12-letnich ratach bez odsetek, a część może zostać umorzona przy terminowej spłacie.
FWK to rozwiązanie szczególnie przydatne dla kredytobiorców, którzy czasowo stracili płynność finansową i potrzebują oddechu, zanim podejmą decyzję o ugodzie czy sporze sądowym.
Podsumowanie – jaką drogę powinien wybrać frankowicz?
Trudności ze spłatą kredytów frankowych to problem, który dotyczy tysięcy polskich rodzin. Opcji działania jest kilka – od restrukturyzacji kredytu i ugód z bankiem, przez pozew sądowy, aż po pomoc z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.
Wybór najlepszego rozwiązania zależy od:
✅ sytuacji finansowej kredytobiorcy (czy problem jest przejściowy, czy trwały),
✅ gotowości na proces sądowy (czas, koszty, determinacja),
✅ relacji z bankiem i warunków proponowanej ugody,
✅ perspektyw kursowych oraz indywidualnej tolerancji ryzyka.
Nie ma jednego uniwersalnego scenariusza – każdy frankowicz powinien przeanalizować swoją sytuację i porównać wszystkie dostępne opcje. Niezależnie od wyboru, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej lub doradztwa finansowego, aby podjąć świadomą i bezpieczną decyzję.
